Proef lightrail op NS traject
Gouda - Alphen aan den Rijn

Een uitgave van de Haagse Tram Vrienden ©,
www.haagstramnieuws.org



Inleiding
Vanaf maart 2003 tot 13 december 2009 is op het NS traject Gouda - Alphen aan den Rijn een proef worden gehouden met de inzet van lightrail trams. De proef is een initiatief van de provincie Zuid-Holland en is uitgevoerd door NS Reizigers en de HTM. Op zondag 30 maart 2003 start de proef als om 08:23u de HTM1 uit Alphen aan den Rijn vertrekt met passagiers richting Gouda.

Zweden
Voor de proef wordt gereden met nieuwe voertuigen van het type A32 van fabrikant Bombardier-Adtranz, geproduceerd in Wenen. Het tramtype A32 is afgeleid van de Keulse K4000. De kast van de A32 wordt bij BWS (Bombardier) in Wenen gebouwd, de elektrische installatie komt uit de fabriek in Västerås (Zweden). Alstom-Praxis bouwt een 1500V-omzetter om onder de Nederlandse bovenleiding te kunnen rijden.
De HTM heeft een zestal trams kunnen bemachtigen uit een optie van 48 trams voor Stockholm. Indien de HTM na afloop van de proef de trams niet meer nodig heeft, kan de HTM ze doorverkopen aan het trambedrijf van Stockholm.

In Stockholm wordt het A32 materieel ingezet op twee lijnen. Exploitant van deze lijnen is Connex (in Nederland bekend door de overname van BBA) en er wordt gereden in opdracht van SL-trafiken. Het lijnnummer wordt alleen in folders gebruikt, normaal wordt de naam van de lijn als herkenning gebruikt. Op de trams wordt alleen het eindpunt vermeld:
- Lijn 12: Nockebybanan (Alvik - Nockeby). Dit is een korte lijn met bijna 100% vrije baan en slechts enkele gelijkvloerse wegkruisingen. Leuk detail is de spoorwisseling bij Alléparken, een overblijfsel uit de tijd dat er in Stockholm nog links werd gereden (op het metronet en het traject Alvik - Alléparken wordt links gereden, op de rest van lijn 12 en lijn 22 rechts). Dit was vroeger een interlokale tramlijn.
- Lijn 22: Tvärbanan (Alvik - Gullmarsplan). Dit is een lange lijn met zowel spoors karakter (vrije baan en ongelijkvloerse kruisingen) en normaal straatspoor. Verder is er zowel een (hoog) viaduct met mooi uitzicht over het vele water dat Stockholm omringt, als een tunneltraject door één van de vele heuvels. Deze lijn is grotendeels nieuw en deels aangelegd op oude (goederen)lijnen. Deze lijn kwam begin 2003 negatief in het nieuws doordat er scheuren in het nieuwe viaduct ontdekt werden en er risico was op instorten. Behalve dat de dienst enige tijd werd gestaakt, werd er ook een aantal weken lang op het viaduct maar over één spoor gereden. Deze lijn wordt aan beide zijde verlengd. Het eindpunt Alvik ligt onder het gelijknamige metrostation (en het eindpunt van de Nockebybanan) en eindigt in de rotsen. De twee lijnen zijn alleen via het depot Bromma met elkaar verbonden. Dit depot ligt even voorbij Alvik.

De eerste serie van het type A32 (401-412) is eind 1999 afgeleverd. Na testritten zijn de trams op 6 januari 2000 in dienst gekomen op de het eerste deel van de nieuwe Tvärbanan. Op 1 juni 2000 werd het resterende deel van deze lijn naar Alvik in gebruik genomen. Op de Nockebybanan zijn deze trams pas later in dienst gekomen (er zijn voor deze lijn maar 2 ā 3 trams nodig). Op de Tvärbanan wordt ookin dubbeltractie gereden. In 2002 is de vervolgserie 413-422 afgeleverd. Daarnaast heeft het trambedrijf een optie op nog eens 48 trams voor uitbreidingen van de Tvärbanan en inzet op andere lijnen. Uit deze optie zijn de HTM-trams gekomen.

Algemene informatie
Hieronder volgt wat algemene informatie van de A32 trams:

Aankomsten trams

Fotopagina transport,
werkplaats Nedtrain
Services te
Den Haag 		Vanuit de fabriek in Wenen gaan de nieuwe trams naar Västerås (Zweden) alwaar de afbouw zal plaatsvinden. Nadat de afbouw is voltooid gaat de tram per vrachtwagen (firma van der Vlist) naar de haven van Goteborg. Hier wordt overgevaren naar Kiel (Duitsland) waarna het transport weer over de weg gaat naar Den Haag. Bij de Duits / Nederlandse grens (nabij Oldenzaal) wordt de tram overgeladen op een lagere dieplader zodat zonder problemen het viaduct op de Westvlietweg onder de A12 gepasseerd kan worden.

Op vrijdagavond 18 oktober 2002 komt bij de Nedtrain Services werkplaats te Den Haag de eerste tram met wagennummer 2 aan. Rond 22:40u arriveert de dieplader met de tram op de Westvlietweg. Zo'n vijf kwartier later staat de tram op de spoorrails. Hierna wordt de tram aan de b-kant van de 6016 gekoppeld die op zijn beurt weer met de a-kant aan NS sik 660 zit gekoppeld. Vervolgens zet het konvooi zich in beweging en wordt de tram naar binnen gebracht.

Op maandag 28 oktober 2002 vindt in de Nedtrain services werkplaats een perspresentatie plaats. De 2 is aan de onderkant voorzien van gele stickers en ook de deuren zijn geel beplakt. Ook heeft de tram NS en HTM logo's en valt het samenwerkingsverband op de tram te lezen. Op de dakrand staan nog de logo's van de provincie Zuid Holland, NS en HTM en de tekst Lightrail.

Op donderdagavond 31 oktober 2002 arriveert om 22:09u de tweede tram, met wagennummer 4, bij de Nedtrain services werkplaats. Na het afladen wordt de nieuwkomer door de combinatie NS 660 + 6016 naar binnen gesleept en voor de 2 geplaatst.

De derde tram, met wagennummer 3, arriveert op dinsdagavond 12 november 2002. Rond 21:15u wordt de Rotterdamseweg bereikt en na een half uur staat het konvooi bij de Nedtrain services werkplaats te Den Haag. Na het afladen wordt ook deze tram door de combinatie NS 660 + 6016 naar binnen gesleept en voor de 2 geplaatst. De 4 is in week 45 op een ander spoor geplaatst.

In de loop van maandagavond 9 december 2002 arriveert de 5 bij de werkplaats te Den Haag. Het afladen van de tram vindt plaats op dinsdag 10 december 2002 rond de klok van 09:00u. In verband met een presentatie in Groningen arriveert deze tram reeds 2 weken eerder in Nederland. Meer hierover onder het kopje "Presentatie in Groningen".

De 1 arriveert op maandagavond 23 december 2002 bij de werkplaats in Den Haag rond de klok van 21:30u. Zo'n veertig minuten later staat de tram op de spoorrails.

Als laatste tram arriveert de 6 op maandagavond 3 februari 2003 rond de klok van 22:00u. Na het afladen blijft de tram buiten staan. Op dinsdagmorgen 4 februari wordt de 6 naar binnen gerangeerd.
Presentatie Groningen

Fotopagina presentatie
Groningen		 Op zaterdag 30 november 2002 is op de Grote Markt in Groningen de manifestatie "Kolibri" gehouden. Kolibri is de code-naam voor het opzetten van een snelle, comfortabele en milieuvriendelijk Openbaar Vervoer netwerk in de regio Groningen-Assen. Het kolibri netwerk moet een aanvulling worden op het al aanwezige OV en heeft o.a. 2 tramlijnen. Hiervoor worden twee trams en een enkelgelede Phileas bus (12 stuks gaan in Eindhoven rijden) op de Grote Markt tentoongesteld. Beide trams zijn op een trekker met oplegger aangevoerd en geplaatst op tijdelijke sporen op het plein van de Grote Markt. Op vrijdagavond 29 november 2002 arriveert combino 2002 (GVBA) en in de vroege ochtenduren (rond de klok van 04:00u) van 30 november 2002 arriveert de HTM 5. De 5 wordt aan de voet van de Martinitoren gezet.
Deze tram is reeds op 25 november in Nederland gearriveerd en heeft in Assen op een terrein van de firma van der Vlist een aantal dagen verbleven.
Op zaterdag 30 november mag het publiek vanaf 10:30u de trams en bus bezichtigen. Na afloop van de Kolibri tentoonstelling worden beide trams 's avonds weer opgeladen. De 5 vertrekt rond 20:16u vanaf de Grote Markt en gaat weer naar Assen van waar de tram op 9 december weer vertrekt richting Den Haag.
De combino verlaat rond middernacht Groningen voor een tijdelijk verblijf in Assen en keert op 2 december 2002 weer terug in Amsterdam.


Tabel aankomsten
TRAMAANKOMST
1maandag 23 december 2002
2vrijdag 18 oktober 2002
3dinsdag 12 november 2002
4donderdag 31 oktober 2002
5maandag 9 december 2002*
6maandag 3 februari 2003
* Deze tram arriveerde reeds op 25 november 2002 in Nederland ten behoeve van een presentatie in Groningen op 30 november 2002


Werkzaamheden
In december 2002 is men gestart met de aanleg van de (opstel)sporen voor de trams van de RijnGouweLijn, die nabij het NS station van Alphen aan den Rijn komen te liggen. Ter hoogte van de voormalige losweg zijn twee sporen gelegd. Om bij de (opstel)sporen te komen moeten de trams eerst een stukje richting Leiden rijden om vervolgens weer terug te rijden naar station Alphen aan den Rijn. Op donderdag 23 januari 2003 zijn de sporen van bovenleiding voorzien. Daarbij valt het op dat bij het ophangen van de bovenleiding sprake is van een 'tramdeel' een een 'treindeel'. Volgens planning zal een tramlengte van de opstelsporen worden overdekt.
Verder wordt er flink gewerkt aan de infrastructuur. Overal is men bezig met het verlagen of het aanbrengen van perrons. In Gouda wordt het bestaande perron voor een deel verlaagd, bij alle andere stations wordt gewerkt aan het aanbrengen van verlaagde houten perrons. Wat hierbij opvalt is dat dat vrijwel altijd aan de kant gebeurd waar nog geen perrons waren. Eveneens wordt er volop aan de bekabeling gewerkt.

In de eerste week van maart 2003 begint men met het bouwen een loods. Voor één tramlengte zijn er betonnen platen neergelegd.
Op het remiseterrein is eind mei 2003 een wasinstallatie voor de trams geplaatst en er wordt er druk gewerkt aan een loods (één tramlengte). Medio juni 2003 is deze loods bijna gereed.

Proefritten / Opening / Inzet

 Foto's RGL 		Eind januari 2003 en in februari 2003 zullen de nodige test- en (nachtelijke) proefritten plaats vinden. Op maandagavond 27 januari en dinsdagavond 28 januari rijdt de 4 proef op het terrein van de Ned Train services werkplaats te Den Haag. De HTM 4 staat vol met meetapparatuur en de rijeigenschappen zijn bijzonder goed. In de nachten van 29 op 30 en 30 op 31 januari rijdt de 4 ook proef op de Zoetermeerlijn tot aan station Centrum West. Tot nu toe is alleen de 4 voorzien van een downchopper waardoor de tram onder NS bovenleiding kan rijden.

In de nacht van 7 op 8 februari 2003 is de 4 op eigen kracht van Den Haag naar Alphen aan den Rijn overgebracht. De 4 is overigens nog niet beplakt. Voor de zekerheid rijdt een 6400 met twee koppelwagens erachter aan. De daarop volgende nacht vindt de eerste proefrit plaats met de 4.
In de periode 17 tot en met 28 februari 2003 vinden de nodige instructieritten plaats. Op maandag 17 februari heeft de 4 op de spoorlijn Alphen aan den Rijn - Gouda voor enige problemen gezorgd. Het voertuig veroorzaakt een probleem en kan niet direct door een locomotief worden weggesleept.

In de nacht van 25/26 februari 2003 wordt de beplakte 6 overgebracht van Den Haag naar Alphen aan den Rijn. De volgende nacht wordt de beplakte 1 overgebracht. De overbrengingen gaan via station Laan van Nieuw Oost Indië en Leiden.

Op vrijdag 28 februari 2003 vindt de openingshandeling plaats. In de loop van de middag verzamelen de genodigden zich in een hotel nabij station Alphen aan den Rijn. Vervolgens maakt men een rit met de 1 van Alphen aan den Rijn naar Gouda. In Gouda vinden nog wat festiviteiten plaats en aan het begin van de avond gaan de genodigden met de tram weer terug naar Alphen aan den Rijn.

De 5 arriveert in de vroege ochtenduren van 8 maart 2003 in Alphen aan den Rijn.

In maart 2003 worden diverse proefritten met de trams gereden.

De vijfde tram die in Alphen aan den Rijn arriveert is de 3. Deze arriveert in de nacht van 10 op 11 april 2003.

Op zaterdag 1 maart 2003 wordt op de stations Alphen aan den Rijn en Gouda een open dag gehouden. In de middag staat op station Alphen aan den Rijn de 6 op spoor 4 en op station Gouda de 1 op spoor 9 opgesteld. Het publiek krijgt dan de gelegenheid om het materieel te bezichtigen.

Vanwege beveiligingsproblemen mogen de A-32 trams nog niet met ingang van 2 maart 2003 met passagiers rijden. Tot nader order blijven er treinen rijden.

Op zondag 30 maart 2003 rijdt de HTM 1 op de Rijn Gouwe Lijn als eerste tram in de passagiersdienst.
In april wil NS-Reizigers doordeweeks en op zaterdag in proefbedrijf rijden. In de avonduren worden twee slagen gereden door een tram en op zondag rijdt de tram de gehele dag. Het is overigens nog niet toegestaan om met gekoppelde stellen te rijden. men verwacht in juni 2003 de volledige dienst met trams te rijden en dan ook met gekoppelde trams.
Met ingang van dinsdag 13 mei 2003 is het toegestaan om op de RGL met gekoppelde tramstellen te rijden. Twaalf dagen later is het zo ver als voor het eerst twee gekoppelde trams een proefrit maken op de Rijn Gouwe lijn.

Begin juni 2003 worden de trams met de nummers 1 tot en met 6 omgenummerd en ondergebracht in de serie 6101 tot en met 6106.
Vanaf 15 juni 2003 wordt de dienst op de lijn tussen Gouda en Alphen aan de Rijn volledig uitgevoerd met trams. Deze zondag rijdt het stel 6101+6106 in de dienst. Het ligt in de bedoeling om tijdens de half uur frequentie met twee gekoppelde stellen de exploitatie uit te voeren. Tijdens de uur frequentie rijdt er één koppelstel.

Het traject bevat de volgende stations:
  • Gouda
  • Waddinxveen
  • Waddinxveen Noord
  • Boskoop
  • Alphen aan den Rijn
De reistijd van Gouda naar Alphen aan den Rijn per tram bedraagt zo'n 23 minuten.




Detectieproeven
Op zondag 6 februari 2005 zijn de 6103+6105 gekoppeld vanuit Alphen aan den Rijn naar Driebergen-Zeist overgebracht.Tussen dit station en Maarn goederen zijn de trams (6105 afzonderlijk, later gekoppeld) gebruikt voor detectieproeven. Op zondag 13 februari 2005 gaat het stel 6102+6105 richting Driebergen. De eerste ritten rijdt de 6105 los. De 6102 blijft achter bij Maarn goederen. In de loop van de middag worden beide trams weer gekoppeld en wordt met het stel detectieproeven uitgevoerd.
De zondag daarop gaan de 6101+6105 richting Driebergen waarvan de 6101 ook een aantal slagen alleen rijdt. Op zondag 27 februari 2005 zouden er volgens planning ook detectieproeven worden gehouden maar deze zijn door diverse omstandigheden niet door gegaan.
Aan het einde van iedere middag keren de tramstellen terug naar Utrecht. Vandaar 's nachts weer terug naar Alphen aan den Rijn. Op zondag 20 februari 2005 rijden de trams van en naar Alphen aan den Rijn via Bodegraven en Woerden. Daarvoor gebeurde dat via Gouda.

Einde inzet A32 trams
Op 12 december 2009 is het de laatste dag van inzet van de Light Railvoertuigen van HTM tussen Gouda en Alphen aan den Rijn. De laatste dag rijden de stellen 6101+6106 en 6103+6105. Op het remiseterrein te Alphen aan den Rijn wordt tussen 10:00u en 16:00u een open dag gehouden. In de loods staat de 6104 en voor de loods Sprinter 2145 van NS. Naast de loods staat de buiten dienst staande 6102.
Met ingang van 13 december 2009 zullen tussen Gouda en Alphen aan de Rijn weer treinen van NS rijden.

Op dinsdagavond 15 juni 2010 is in Alphen aan de Rijn de eerste lightrailtram (6103) opgehaald voor transport naar Stockholm (Zweden). Vanaf het depot in Alphen aan de Rijn wordt de tram naar het raccordement Magazijnweg gesleept door een Unimog. Op de Magazijnweg wordt de tram door de firma Van der Vlist opgeladen.
Op maandagavond 28 juni 2010 heeft de 6101 Alphen aan den Rijn verlaten.
In juli 2010 zijn in Alphen aan den Rijn achtereenvolgens de 6104 (8-7), 6105 (12-7), 6106 (20-7) en 6102 (23-7) door de firma Van der Vlist opgeladen voor transport naar Stockholm.